niedziela, 5 stycznia 2014

Kumkwaty - złote mini-pomarańcze

Kumkwat - czy też kam-kwat w języku kantońskim (z którego wywodzi się popularna nazwa tego krzewu oraz jego złotych owoców) - to najmniejszy cytrus świata; rozmiar jego owoców porównywany jest do dużych oliwek. Niniejszy artykuł poświęcony jest oczywiście owocom - warto jednak pamiętać, że małe drzewka kumkwatu są popularne jako rośliny doniczkowe. W temacie uprawy cytrusów, w tym różnych gatunków kumkwatu, powstało kilka poradników wirtualnych (w tym w j.polskim - naszecytrusy.pl). Najbardziej popularnym gatunkiem tej rośliny jest kumkwat perłowy - Fortunella margarita, istnieje jednak aż pięć innych: japoński (F.japonica), F.crassifolia, F.hindsii, F.obovata oraz F.polyandra.
Pomimo ogólnoprzyjętej nazwy chińskiej, kumkwat to roślina autochtoniczna dla rozleglejszych terenów Azji południowej oraz całego obszaru azjatycko-pacyficznego. Najwcześniejsze wzmianki historyczne o kumkwacie w chińskiej literaturze sięgają XII wieku. Od wieków kumkwaty uprawiano również w Indiach, Japonii, na Tajwanie i Filipinach oraz innych krajach Azji południowo-wschodniej. Owoc nosi inne, podobne do siebie nazwy: gān jú (język mandaryński), kim quất (wietnamski), somchíd (tajski), geumgyul (koreański), kinkan (japoński) czy też muntala (nepalski).
Do Europy kumkwat sprowadził szkocki badacz Robert Fortune w 1846 roku, członek i kolekcjoner z Towarzystwa Ogrodniczego w Londynie (London Horticultural Society), wkrótce po tym kumkwat trafił również do Północnej Ameryki. Roślina ta należy do rodziny rutowców. Kumkwat to najmniejszy cytrus świata, a zarazem jedyny, który jest spożywany wraz ze skórką. Kalorycznie odpowiada on winogronom - jest dobrym urozmaiceniem dla osób stosujących diety. Zarazem zawiera wysokie dawki witaminy C, tak jak pomarańcze, a także wiele ważnych składników odżywczych.
Kumkwaty można do 2 dni przechowywać w temperaturze pokojowej. Lepiej jednak trzymać je w papierowej torebce w lodówce. Ich cena rynkowa wynosi około 50zł za kilogram (w UK: ok. £10.00/kg).

Kumkwaty, jak wspomniałam, spożywa się razem ze skórką. Wewnątrz owoc jest kwaśny, zaś skórka nadaje mu słodkiego aromatu. To w skórce znajduje się wiele zdrowotnych olejków eterycznych, błonnika oraz antyoksydantów. Z tego powodu ważne jest dokładne opłukanie surowych owoców przed spożyciem. Kumkwaty często są stosowane do sałatek w formie surowej czy kandyzowanej. W Azji bardzo popularne są takie przetwory jak dżem, sok czy galaretka, a także wykorzystywane przy marynowaniu mięs i owoców morza. Surowy stanowi wspaniałą przekąskę - zwłaszcza, jeśli przegryza się go w całości. Trzeba jednak uważać na niewielkie pestki (podobne do tych w mandarynkach)!

WŁAŚCIWOŚCI ODŻYWCZE I ZDROWOTNE KUMKWATU W 100G OWOCÓW
Źródło: USDA National Nutrient data base (2004)
tłum.KK
Składnik Wartość odżywcza Zalecane dzienne spożycie
Energia 71 Kcal 3.5%
Węglowodany 15.90 g 12%
Białko 1.88 g 3%
Tłuszcze 0.86 g 4%
Cholesterol 0 mg 0%
Błonnik 6.5 g 17%
WITAMINY
Kwas foliowy 17 µg 4%
Witamina B3 (PP) 0.429 mg 2.5%
Kwas pantotenowy 0.208 mg 4%
Pirydoksyna (witamina B6) 0.036 mg 3%
Ryboflawina (witamina B2) 0.090 mg 7%
Tiamina (witamina B1) 0.037 mg 3%
Vitamin A 290 IU 10%
Witamina C 43.9 mg 73%
Vitamin E 0.15 mg 1%
Witamina K 0 µg 0%
ELEKTROLITY
Sód 10 mg 0.5%
Potas 186 mg 4%
MINERAŁY
Wapno 62 mg 6%
Miedź 0.095 mg 10%
Żelazo 0.86 mg 11%
Magnez 20 mg 5%
Mangan 0.135 mg 6%
Selen 0.0 mcg 0%
Cynk 0.17 mg 1%
FITOSKŁADNIKI
β-Karoten 0 µg --
α-karoten 155 µg --
ß-kryptoksantyna 193 µg --
Luteina i zeaksantyna 129 µg --


Błonnik, jaki spożywamy w kumkwacie, składa się z mieszaniny garbników, pektyny, hemicelulozy oraz innych polisacharydów nieskrobiowych.
Olejki eteryczne, jakie znajdziemy w tym owocu, to: limonen, pinen, α-bergamoten (olejek bergamotowy), kariofilen (olejek goździkowy), α-humulen oraz α-muurolen.
Stwierdzono co najmniej kilka zdrowotnych właściwości kumkwatu. Ze względu na wysoki poziom witaminy C, spożywanie tego owocu wzmacnia system odpornościowy organizmu, wspomaga zwalczanie chorób układu oddechowego i działa pozytywnie na kondycję naszej skóry. Witamina C sprzyja także oczyszczaniu nerek (a więc zmniejszeniu ryzyka powstawania kamieni) oraz skuteczniejszemu gojeniu ran. Olejki eteryczne wpływają na usuwanie kamieni żółciowych, łagodzenie objawów zgagi, a także hamowaniu komórek nowotworowych. Żelazo i miedź - występujące w kumkwacie - są głównymi składnikami potrzebnymi do produkcji czerwonych krwinek. Potas wpływa na regulację ciśnienia krwi, zaś dzięki błonnikowi kumkwat ma właściwości łagodzące dla układu trawiennego, zwłaszcza jelit.
Czasopismo "International Journal of Molecular Sciences" wykazało, iż kumkwat ma działanie przeciwdrobnoustrojowe oraz przeciwbakteryjne. Zgodnie z artykułem w "Food Chemistry" (2012), kumkwat hamuje rozwój komórek rakowych przy nowotworze prostaty. Koreańscy naukowcy udowodnili podczas badań w 2010 roku, że przeciwzapalne i antybakteryjne właściwości tego owocu wspierają zwalczanie patogenów skóry, stąd ważnym zastosowaniem rośliny może być przyrządzanie okładów do stosowania zewnętrznego. W "Plant Foods for Human Nutrition" (2009) poświęcono artykuł badaniom nad kumkwatem, przeprowadzanym w Grecji, gdzie udowodniowo wysokie stężenie antyoksydantów oraz bioaktywnych fenoli, znanych jako substancje przeciwnowotworowe oraz ochronne dla struktury ludzkiej skóry. Obecnie trwają badania nad wpływem kumkwatu jako elementu diety przy obniżaniu poziomu cholesterolu.

Smacznego!

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz